حمص، پوره نخود محبوب و سنتی خاورمیانه، یکی از خوشمزهترین پیشغذاها و همراهان سفرههای ماست که علاوه بر طعم لذیذ، منبع خوبی از پروتئین و فیبر است. این دسر (یا پیشغذا) با ترکیبی از نخود، ارده، سیر و آبلیمو طعمی بینظیر پیدا میکند و میتوان آن را به روشهای متنوعی تهیه کرد. در این مقاله به صورت جامع و مرحلهبهمرحله طرز تهیه حمص را با روشهای مختلف آموزش میدهیم تا به بهترین شکل آن را در خانه تهیه و سرو کنید.
زمان آماده سازی و تهیه حمص
| مرحله | مدت زمان |
| خیساندن نخود (اگر نخود خشک) | 8-12 ساعت (شب تا صبح) |
| پخت نخود | 1 ساعت |
| آمادهسازی مواد و مخلوط کردن | 15 دقیقه |
| کل زمان (با نخود خشک) | حدود 9-13 ساعت |
| کل زمان (با نخود کنسروی) | حدود 20-30 دقیقه |
مواد لازم برای تهیه حمص
| مواد | مقدار برای 4 نفر |
| نخود خشک یا کنسروی | 250 گرم خشک / 400 گرم کنسروی |
| ارده | 3 قاشق غذاخوری |
| آبلیموی تازه | 3 قاشق غذاخوری |
| سیر | 2 حبه (تازه و رنده شده) |
| روغن زیتون | 3 قاشق غذاخوری |
| نمک | 1 قاشق چایخوری |
| زیره آسیاب شده | نصف قاشق چایخوری |
| آب سرد | به میزان لازم |
| فلفل سیاه | به میزان دلخواه |
| بادمجان (برای برخی مدلها) | 1 عدد متوسط (اختیاری) |
وسایل مورد نیاز برای حمص
| وسیله | توضیح |
| قابلمه | برای پخت نخود خشک |
| مخلوطکن یا غذاساز | برای مخلوط کردن مواد |
| کاسه بزرگ | برای خیساندن نخود |
| قاشق و چاقو | برای آمادهسازی مواد |
| آبکش | برای شستن و آبکش نخود |
| ظرف سرو | برای ارائه حمص |
مراحل و طرز تهیه حمص
- خیساندن نخود: اگر از نخود خشک استفاده میکنید، آن را حداقل 8 ساعت یا یک شب در آب سرد خیس کنید تا نرم شود. (میتوانید یک قاشق جوششیرین به آب اضافه کنید تا نرم شدن سریعتر شود.)
- پخت نخود: نخود خیس خورده را آبکش کرده و در قابلمه با آب تازه به مدت حدود 1 ساعت بپزید تا کاملاً نرم شود.
- آمادهسازی: نخود پخته را آبکش کرده و بگذارید کمی خنک شود.
- مخلوط کردن: نخود، ارده، آبلیمو، سیر، نمک، زیره و نصف روغن زیتون را در مخلوطکن بریزید و همزمان به تدریج آب سرد را اضافه کنید تا به غلظت دلخواه برسد.
- سرو: حمص آماده شده را در ظرف سرو بکشید، با روغن زیتون باقیمانده، کمی پاپریکا و سبزیجات معطر مثل جعفری تزئین کنید.
طرز تهیه حمص با نخود و ارده
- نخود پخته و ارده را با هم مخلوط کنید.
- آبلیمو، سیر، نمک و زیره را اضافه کرده و خوب میکس کنید.
- روغن زیتون را کمکم افزوده و به غلظت نرم و یکدست برسید.
طرز تهیه حمص با کنسرو نخود
- نخود کنسروی را آبکش کنید و کمی بشویید.
- بقیه مراحل مانند حمص با نخود خشک است، ولی زمان آمادهسازی بسیار کوتاهتر است.
- اگر میخواهید مزه بهتری بدهید، کمی نخود را در تابه با روغن زیتون تفت دهید.
طرز تهیه حمص حرفهای
- نخود را به خوبی بپزید و پوست آن را جدا کنید (این کار با دست یا دندانگیر انجام میشود).
- به جای آب از کمی آب نخود (آب پخت) برای مخلوط کردن استفاده کنید.
- آبلیمو و ارده تازه با کیفیت بالا اضافه کنید.
- سیر را تفت داده و به مخلوط اضافه کنید.
- روغن زیتون را در انتها به آرامی اضافه کنید و با حرکات دورانی هم بزنید.
طرز تهیه حمص بدون ارده
- ارده حذف میشود و به جای آن میتوانید کمی ماست یا روغن زیتون بیشتر استفاده کنید.
- طعم به سادگی نخود و سیر نزدیکتر است.
- این نوع برای کسانی که به ارده حساسیت دارند یا طعم آن را دوست ندارند، مناسب است.
طرز تهیه رژیمی حمص
- استفاده از نخود پخته بدون روغن اضافه یا با حداقل روغن زیتون.
- حذف ارده یا استفاده بسیار کم.
- اضافه کردن سبزیجات مانند جعفری، نعناع یا حتی مقداری هویج رنده شده برای افزایش فیبر.
- آبلیمو را بیشتر کنید تا طعم تازهتری داشته باشد.
طرز تهیه حمص با گوشت
- گوشت چرخکرده را با پیاز و ادویهجات تفت داده و در لایهای نازک روی حمص پخته شده میریزند.
- سپس با کمی روغن زیتون و ادویه سرو میکنند.
- این مدل حمص بسیار خوشمزه و مقوی است.
طرز تهیه حمص بادمجان
- بادمجان را کبابی یا سرخ کرده و پوست گرفته.
- سپس به حمص پایه اضافه کرده و مخلوط کنید تا ترکیبی نرم و لطیف به دست آید.
- این نوع در کنار طعم خاص بادمجان، یک گزینه متفاوت و لذیذ است.
طرز تهیه حمص با ارده
- ارده را به میزان دلخواه به نخود اضافه کرده و با سیر، آبلیمو و ادویهها مخلوط کنید.
- این نسخه کلاسیک حمص است که طعم خامهای و خاص ارده به آن میدهد.
طرز تهیه حمص حب
- حمص حب به معنی استفاده از نخود کامل و پخته نشده که بیشتر به صورت ترشی یا در برخی غذاهای خاص استفاده میشود.
- کمتر به عنوان حمص خوراکی استفاده میشود اما در برخی مناطق محبوب است.
طرز تهیه حمص بیروتی
- این نوع حمص با طعمدهندههای خاص لبنان مانند زعتر و روغن زیتون مخصوص تهیه میشود.
- معمولاً با دانههای کنجد، نعناع خشک و فلفل قرمز تزئین میشود.
طرز تهیه حمص فلسطینی
- در فلسطین، حمص معمولاً با سیر تازه زیاد، ارده و آبلیمو و کمی ادویه ساده تهیه میشود.
- طعم طبیعی نخود بیشتر حفظ شده و اغلب با روغن زیتون و دانههای انار تزئین میشود.
تاریخچه حمص
حمص یکی از قدیمیترین غذاهای خاورمیانه است که سابقه آن به هزاران سال پیش بازمیگردد. این پیشغذا یا غذا از نخود، یکی از مهمترین حبوبات منطقه، تهیه میشود و در کشورهای لبنان، سوریه، فلسطین، ترکیه و مصر طرفداران زیادی دارد. در طول تاریخ، حمص نه تنها به عنوان غذایی مغذی بلکه به عنوان نمادی از فرهنگ و میهماننوازی خاورمیانه شناخته شده است.
سوالات متداول
آیا میتوان حمص را بدون نخود تهیه کرد؟
خیر، نخود اصلیترین ماده حمص است.
چگونه نخود را سریعتر بپزم؟
استفاده از جوش شیرین در آب خیساندن و استفاده از زودپز کمک میکند.
آیا میتوانم حمص را فریز کنم؟
بله، حمص را میتوان در ظرف مناسب فریز و چند روز بعد مصرف کرد.
چطور حمص را نرمتر کنم؟
پوست نخود را جدا کنید و آب بیشتری اضافه کنید.
آیا میتوانم از ارده کنجد جایگزین کنم؟
اره معمولاً از ارده کنجد تهیه میشود؛ بهتر است از ارده تازه استفاده کنید.
آیا حمص رژیمی است؟
بله، حمص پروتئین بالا و چربی سالم دارد.
چگونه حمص را تزئین کنم؟
با روغن زیتون، پاپریکا، دانه انار یا جعفری تازه.
میتوانم حمص را تند درست کنم؟
بله، با اضافه کردن فلفل قرمز یا پودر فلفل تند.
آیا حمص برای کودکان مناسب است؟
بله، ولی بهتر است کمنمک و بدون سیر زیاد باشد.
چگونه طعم حمص را تازهتر کنم؟
اضافه کردن آبلیمو تازه و روغن زیتون با کیفیت.
ارزش غذایی حمص (برای 100 گرم)
| ماده مغذی | مقدار |
| کالری | 160 کیلوکالری |
| پروتئین | 8 گرم |
| چربی | 6 گرم |
| کربوهیدرات | 14 گرم |
| فیبر | 6 گرم |
| قند | 1 گرم |
