کیک یزدی یکی از شیرینیهای سنتی و محبوب ایرانی است که به دلیل طعم بینظیر و بافت نرم و پفدارش، در میان مردم ایران و بهویژه اهالی یزد جایگاه ویژهای دارد. این کیک که معمولاً در مراسمها، جشنها و حتی بهعنوان میانوعدهای خوشمزه سرو میشود، با مواد اولیه سادهای تهیه میشود و بهراحتی میتوان آن را در خانه درست کرد. با زبانی ساده و دقیق، تمامی مراحل تهیه کیک یزدی برای 4 نفر را توضیح میدهیم و نکات حرفهای برای داشتن کیکی خوشمزه و پفدار را با شما به اشتراک میگذاریم.
کامل ترین دستورهای کیک و شیرینی را در مجله ایده سر آشپز پیدا کنید.
زمان آمادهسازی و زمان تهیه کیک یزدی
برای تهیه کیک یزدی، نیاز به زمان آمادهسازی مواد اولیه و همچنین زمان پخت در فر دارید. در جدول زیر، زمانبندی دقیق این مراحل آورده شده است:
مرحله | زمان مورد نیاز |
آمادهسازی مواد اولیه | 15 دقیقه |
تهیه مایه کیک | 10 دقیقه |
پخت در فر | 20 تا 25 دقیقه |
خنک شدن کیک | 10 دقیقه |
کل زمان | حدود 55 تا 60 دقیقه |
توضیحات: زمان پخت ممکن است بسته به نوع فر (برقی یا گازی) کمی متفاوت باشد. بهتر است در 5 دقیقه آخر پخت، کیک را چک کنید تا از سوختن یا خشک شدن آن جلوگیری شود.
مواد لازم برای تهیه کیک یزدی
برای تهیه کیک یزدی برای 4 نفر، به مواد اولیه زیر نیاز دارید. این مواد برای تهیه حدود 8 عدد کیک یزدی کوچک کافی است. در جدول زیر، مقدار دقیق هر ماده آورده شده است:
مواد اولیه | مقدار |
آرد سفید قنادی | 1 پیمانه (125 گرم) |
شکر | 3/4 پیمانه (150 گرم) |
تخممرغ | 2 عدد |
روغن مایع | 1/3 پیمانه (80 میلیلیتر) |
ماست پرچرب | 1/4 پیمانه (60 گرم) |
گلاب | 2 قاشق غذاخوری |
هل (پودر شده) | 1/2 قاشق چایخوری |
بکینگ پودر | 1 قاشق چایخوری |
جوش شیرین | 1/4 قاشق چایخوری |
توضیحات : استفاده از آرد قنادی باعث میشود بافت کیک نرمتر شود. همچنین، ماست پرچرب به پف بیشتر کیک کمک میکند. اگر گلاب در دسترس ندارید، میتوانید از اسانس وانیل استفاده کنید.
وسایل مورد نیاز برای کیک یزدی
برای تهیه کیک یزدی، به وسایل سادهای نیاز دارید که معمولاً در هر آشپزخانهای پیدا میشود. در جدول زیر، لیست وسایل مورد نیاز آورده شده است:
وسیله | توضیحات |
همزن برقی یا دستی | برای مخلوط کردن مواد |
کاسه بزرگ | برای تهیه مایه کیک |
الک | برای الک کردن آرد |
قالب مافین | برای پخت کیک یزدی |
کاغذ مخصوص مافین | برای جلوگیری از چسبیدن کیک به قالب |
فر | برای پخت کیک |
قاشق و پیمانه اندازهگیری | برای اندازهگیری دقیق مواد |
توضیحات : اگر قالب مافین ندارید، میتوانید از قالبهای کوچک فلزی یا سیلیکونی استفاده کنید. همچنین، اگر فر ندارید، میتوانید از توستر یا حتی قابلمه روی گاز استفاده کنید (در بخش نکات توضیح داده خواهد شد).
مراحل و طرز تهیه کیک یزدی اصل یزد
برای تهیه کیک یزدی اصل یزد، مراحل زیر را به ترتیب و با دقت انجام دهید:
- آمادهسازی فر: فر را روشن کنید و دما را روی 180 درجه سانتیگراد تنظیم کنید تا گرم شود. این کار باعث میشود کیک شما بهخوبی پف کند.
- آمادهسازی قالب: کاغذهای مخصوص مافین را داخل قالب مافین قرار دهید. اگر کاغذ ندارید، قالب را با کمی روغن چرب کنید و آرد بپاشید.
- الک کردن آرد : آرد، بکینگ پودر و جوش شیرین را با هم الک کنید و کنار بگذارید. این کار باعث میشود کیک شما سبک و پفدار شود.
- مخلوط کردن تخممرغ و شکر : تخممرغها را در یک کاسه بزرگ بشکنید، شکر را اضافه کنید و با همزن برقی یا دستی به مدت 5 دقیقه هم بزنید تا مخلوط کرمی و روشن شود.
- اضافه کردن روغن و ماست : روغن مایع و ماست را به مخلوط تخممرغ اضافه کنید و دوباره هم بزنید تا یکدست شود.
- اضافه کردن گلاب و هل: گلاب و پودر هل را به مواد اضافه کنید و کمی هم بزنید تا عطر آنها در مواد پخش شود.
- اضافه کردن مواد خشک : مخلوط آرد الکشده را کمکم به مواد مایع اضافه کنید و با لیسک یا قاشق بهآرامی هم بزنید تا مواد یکدست شوند. دقت کنید که بیش از حد هم نزنید، زیرا پف کیک کم میشود.
- ریختن مواد در قالب : مایه کیک را تا دوسوم هر قالب پر کنید (بیشتر از این مقدار نریزید، زیرا کیک پف میکند و سرریز میشود).
- پخت کیک : قالب را در طبقه وسط فر قرار دهید و به مدت 20 تا 25 دقیقه صبر کنید تا کیکها بپزند. برای اطمینان از پخت، یک خلال دندان در مرکز کیک فرو کنید؛ اگر تمیز بیرون آمد، کیک آماده است.
- خنک کردن کیک : قالب را از فر خارج کنید و اجازه دهید کیکها به مدت 10 دقیقه خنک شوند. سپس آنها را از قالب خارج کنید.
طرز تهیه کیک یزدی با پف عالی
برای داشتن کیک یزدی با پف عالی، به نکات زیر توجه کنید:
- از تخممرغهای تازه و همدمای محیط استفاده کنید. تخممرغ سرد باعث میشود پف کیک کم شود.
- تخممرغ و شکر را بهخوبی هم بزنید تا حجم آن دو برابر شود.
- این دو ماده به پف کیک کمک میکنند، اما مقدار آنها را دقیق رعایت کنید.
- فر باید از قبل گرم شده باشد. اگر فر سرد باشد، کیک پف نمیکند.
- در 15 دقیقه اول پخت، به هیچ عنوان در فر را باز نکنید، زیرا پف کیک میخوابد.
طرز تهیه کیک یزدی با لیوان فرانسوی
اگر پیمانه اندازهگیری ندارید، میتوانید از لیوان فرانسوی (لیوان دستهدار استاندارد) استفاده کنید. مواد لازم با لیوان فرانسوی به این صورت است:
مواد اولیه | مقدار (لیوان فرانسوی) |
آرد سفید قنادی | 1 لیوان |
شکر | 3/4 لیوان |
تخممرغ | 2 عدد |
روغن مایع | 1/3 لیوان |
ماست پرچرب | 1/4 لیوان |
گلاب | 2 قاشق غذاخوری |
هل (پودر شده) | 1/2 قاشق چایخوری |
بکینگ پودر | 1 قاشق چایخوری |
جوش شیرین | 1/4 قاشق چایخوری |
مراحل: مراحل پخت همانند روش اصلی است، فقط اندازهگیری مواد را با لیوان فرانسوی انجام دهید.
طرز تهیه کیک یزدی با شیر
اگر ماست در دسترس ندارید، میتوانید از شیر استفاده کنید. در این روش، به جای 1/4 پیمانه ماست، 1/4 پیمانه شیر پرچرب اضافه کنید. مراحل پخت همانند روش اصلی است، اما به دلیل رطوبت بیشتر شیر، ممکن است زمان پخت کمی بیشتر شود (حدود 5 دقیقه).
نکته: برای طعم بهتر، میتوانید 1 قاشق چایخوری وانیل به مواد اضافه کنید.
کیک یزدی با ماست
روش اصلی کیک یزدی که در بالا توضیح داده شد، با ماست تهیه میشود. ماست باعث میشود بافت کیک نرم و مرطوب شود و پف بهتری داشته باشد. برای بهترین نتیجه، از ماست پرچرب و غلیظ استفاده کنید.
طرز تهیه کیک یزدی سنتی
کیک یزدی سنتی همان روش اصلی است که در بخش “مراحل و طرز تهیه کیک یزدی اصل یزد” توضیح داده شد. در این روش، از مواد سنتی مانند گلاب و هل استفاده میشود که عطر و طعم خاصی به کیک میدهد. همچنین، در روش سنتی معمولاً از روغن جامد به جای روغن مایع استفاده میشود، اما برای سلامتی بیشتر، روغن مایع توصیه میشود.
کیک یزدی با عسل
برای تهیه کیک یزدی با عسل، میتوانید شکر را با عسل جایگزین کنید. به این صورت که به جای 3/4 پیمانه شکر، 1/2 پیمانه عسل اضافه کنید. توجه داشته باشید که عسل باعث میشود کیک کمی سنگینتر شود، بنابراین مقدار بکینگ پودر را به 1.5 قاشق چایخوری افزایش دهید. مراحل پخت همانند روش اصلی است.
طرز تهیه پودر کیک یزدی
اگر میخواهید پودر آماده کیک یزدی را در خانه تهیه کنید تا در مواقع نیاز سریعتر کیک درست کنید، مراحل زیر را دنبال کنید:
- مواد خشک را مخلوط کنید:
- آرد سفید قنادی: 1 پیمانه
- شکر: 3/4 پیمانه
- بکینگ پودر: 1 قاشق چایخوری
- جوش شیرین: 1/4 قاشق چایخوری
- پودر هل: 1/2 قاشق چایخوری
- نگهداری: مواد را با هم مخلوط کنید و در یک ظرف دربسته در جای خشک و خنک نگهداری کنید.
- استفاده: برای استفاده، کافی است مواد مایع (تخممرغ، روغن، ماست و گلاب) را به پودر اضافه کنید و مراحل پخت را دنبال کنید.
کیک یزدی با شربت بار
برای تهیه کیک یزدی با شربت بار (شیرینتر و مرطوبتر)، مراحل زیر را دنبال کنید:
- تهیه شربت بار:
- شکر: 1/2 پیمانه
- آب: 1/4 پیمانه
- گلاب: 1 قاشق غذاخوری
- زعفران دمکرده: 1 قاشق چایخوری
شکر و آب را روی حرارت ملایم قرار دهید تا شکر حل شود. سپس گلاب و زعفران را اضافه کنید و پس از 2 دقیقه جوشیدن، شربت را از روی حرارت بردارید.
- اضافه کردن شربت: پس از پخت کیک و خنک شدن نسبی، شربت را بهآرامی روی کیکها بریزید تا جذب شود.
نکته: این روش برای کسانی مناسب است که کیک شیرینتر و مرطوبتر دوست دارند.
تزیین کیک یزدی
برای تزیین کیک یزدی، میتوانید از روشهای زیر استفاده کنید:
- پودر قند: پس از خنک شدن کیک، کمی پودر قند روی آن بپاشید.
- کنجد یا خلال پسته: قبل از پخت، روی مایه کیک کمی کنجد یا خلال پسته بریزید.
- شکلات آبشده: پس از خنک شدن کیک، روی آن را با شکلات آبشده تزیین کنید.
- خامه: کیکها را با خامه فرمگرفته و میوههای تازه تزیین کنید.
ارزش غذایی کیک یزدی
در جدول زیر، ارزش غذایی تقریبی یک عدد کیک یزدی (50 گرم) آورده شده است:
ماده غذایی | مقدار (در هر عدد) |
کالری | 180 کیلوکالری |
کربوهیدرات | 22 گرم |
پروتئین | 3 گرم |
چربی | 9 گرم |
قند | 12 گرم |
توضیحات: ارزش غذایی ممکن است بسته به مواد اولیه (مثلاً استفاده از عسل یا شیر) کمی متفاوت باشد.
نکات مهم برای تهیه کیک یزدی
- دمای مواد: تمام مواد باید همدمای محیط باشند.
- اندازهگیری دقیق: برای نتیجه بهتر، مواد را دقیق اندازهگیری کنید.
- پخت بدون فر: اگر فر ندارید، میتوانید از قابلمه استفاده کنید. یک پایه فلزی داخل قابلمه قرار دهید، قالب را روی آن بگذارید و در قابلمه را ببندید. روی حرارت ملایم به مدت 30 تا 40 دقیقه بپزید.
- نگهداری: کیک یزدی را در ظرف دربسته و در یخچال تا یک هفته میتوانید نگهداری کنید.
- تست پخت: همیشه از خلال دندان برای تست پخت استفاده کنید.
تاریخچه کیک یزدی
کیک یزدی یکی از شیرینیهای سنتی شهر یزد است که قدمت آن به بیش از یک قرن میرسد. این شیرینی در ابتدا بهعنوان یک میانوعده مقوی و خوشمزه در مراسمهای مذهبی و جشنها سرو میشد. استفاده از گلاب و هل در این کیک، نشاندهنده فرهنگ و ذائقه مردم یزد است که به عطر و طعمهای سنتی اهمیت زیادی میدهند. امروزه، کیک یزدی نهتنها در یزد بلکه در سراسر ایران و حتی در میان ایرانیان خارج از کشور محبوبیت زیادی دارد.
سوالات متداول کیک یزدی
چرا کیک یزدی من پف نمیکند؟
ممکن است به دلیل استفاده از تخممرغ سرد، هم نزدن کافی مواد، یا باز کردن در فر در حین پخت باشد. نکات بخش “طرز تهیه کیک یزدی با پف عالی” را رعایت کنید.
آیا میتوانم شکر را حذف کنم؟
خیر، شکر نهتنها برای شیرینی بلکه برای بافت و پف کیک ضروری است. میتوانید مقدار آن را کمی کاهش دهید یا از عسل استفاده کنید.
چگونه کیک یزدی را برای مدت طولانی نگهداری کنم؟
کیکها را در ظرف دربسته در یخچال نگهداری کنید یا در فریزر قرار دهید. برای مصرف، کافی است آنها را در دمای محیط قرار دهید تا نرم شوند.
آیا میتوانم از آرد معمولی استفاده کنم؟
بله، اما آرد قنادی باعث میشود بافت کیک نرمتر شود. اگر از آرد معمولی استفاده میکنید، حتماً آن را چند بار الک کنید.
چگونه کیک یزدی را بدون گلاب درست کنم؟
میتوانید به جای گلاب از وانیل یا اسانس پرتقال استفاده کنید، اما طعم سنتی کیک یزدی به گلاب وابسته است.